Nhận thức của thanh niên về hướng nghiệp chưa đầy đủ

Thưa anh, hiện nay việc định hướng nghề nghiệp trong thanh thiếu niên còn rất hạn chế. Là cơ quan tham gia công tác này, anh đánh giá như thế nào?

Hiện nay, VN có gần 24 triệu thanh niên (16 - 30 tuổi), chiếm 25,8% dân số và trên 44,4% lực lượng lao động cả nước. Phải nói sự quan tâm của Đảng, Nhà nước, các ngành, các cấp trong công tác tư vấn hướng nghiệp, giáo dục đào tạo, dạy nghề, tư vấn việc làm cho thanh niên rất lớn. Tuy nhiên, hoạt động tư vấn hướng nghiệp, đào tạo nghề và giải quyết việc làm đối với thanh niên vẫn chưa đáp ứng yêu cầu. Nhận thức của đa số thanh niên và xã hội về dạy nghề, tạo việc làm chưa đầy đủ; công tác thông tin, tuyên truyền, tư vấn, hướng nghiệp cho học sinh (HS), thanh niên còn nhiều hạn chế.

Thực tế trong khoảng 1 triệu HS tốt nghiệp hệ THPT hằng năm có tới 90% thi vào các trường ĐH, CĐ, chỉ khoảng 10% đăng ký học nghề. Trong những năm gần đây quy mô tuyển sinh ĐH tăng nhanh, rất ít HS tốt nghiệp THPT lựa chọn học nghề. Trong khi theo Chỉ thị 10-CT/TW ngày 5.12.2011 của Bộ Chính trị, đến năm 2020 có ít nhất 30% HS sau tốt nghiệp THCS đi học nghề nhưng thực tế hiện nay mới đạt được 2,5 - 3,5%. Tình trạng thất nghiệp, thiếu việc làm trong thanh niên có xu hướng tăng; chất lượng việc làm chưa cao, thiếu việc làm hoặc không có việc làm thường xuyên, năng suất lao động thấp. Do không có việc làm nên 2/3 số thanh niên nông thôn thường xuyên phải rời quê tìm việc ở nơi khác.

Vậy T.Ư Đoàn sẽ làm gì để khắc phục tình trạng thanh thiếu niên thiếu thông tin và kỹ năng khi lựa chọn nghề nghiệp?

Tập trung vào học sinh từ lớp 8, 9

Thưa anh, đề án sẽ như thế nào để công tác hướng nghiệp có hiệu quả?

Để hướng nghiệp hiệu quả, đề án sẽ tập trung vào đối tượng là HS và phụ huynh HS khối lớp 8, 9 để thông tin và giới thiệu về các ngành nghề đào tạo nhằm giúp HS làm quen với các ngành nghề phổ biến trong xã hội. Các cơ sở Đoàn, Đội trong nhà trường sẽ phối hợp tổ chức các buổi tư vấn nghề nghiệp, việc làm cho HS thông qua các buổi sinh hoạt dưới cờ, sinh hoạt Đoàn, Đội trên lớp; đảm bảo mỗi cơ sở Đoàn, Đội tổ chức được ít nhất 11 hoạt động/học kỳ; tham mưu, phối hợp với nhà trường tổ chức các buổi tư vấn, trao đổi trực tiếp với phụ huynh HS. Nét mới là tư vấn cho phụ huynh; ứng dụng các phần mềm mô phỏng, thực tế ảo để HS khám phá năng lực bản thân, thiên hướng nghề nghiệp - cơ sở tham khảo để nhận thông tin tư vấn hướng nghiệp sâu hơn.

Ngoài ra, các trung tâm giáo dục nghề nghiệp thanh niên, trung tâm dịch vụ việc làm thanh niên trực tiếp tham mưu, phối hợp với các cơ sở đào tạo, doanh nghiệp, nhà trường triển khai hoạt động “Hành trình đến với trường nghề, làng nghề”, “Hành trình trải nghiệm ước mơ”, “Hành trình nghề bạn chọn, nghề tôi chọn” nhằm giúp HS có nhận thức và thông tin đầy đủ về các ngành nghề.

Đối với HS THPT, trung tâm giáo dục nghề nghiệp - giáo dục thường xuyên, đề án sẽ tổ chức các hoạt động tham vấn nghề nhằm trợ giúp HS tự nhận thức và đánh giá về bản thân, tìm hiểu về ngành, nghề, trường đào tạo, trợ giúp HS đưa ra quyết định lựa chọn nghề và tìm hiểu thông tin về cơ sở đào tạo, doanh nghiệp sử dụng lao động; cơ hội việc làm khi tham gia thị trường lao động đối với các ngành nghề đào tạo...